τίκτω

τίκτω
ΝΜΑ
(λόγιος τ.)
1. (για γυναίκες και θηλυκά ζώα) γεννώ (α. «ἡ Παρθένος σήμερον τὸν ὑπερούσιον τίκτει», Απολυτίκιο Χριστουγέννων
β. «ὅν τίκτε Διὶ φίλος ἱππότα Φυλεύς», Ομ. Ιλ.
γ. «Στάσις καὶ Κρόνος... τίκτετον τύραννον», Κρατίν.)
2. (για πτηνά) ωοτοκώ
3. μτφ. επιφέρω ως επακόλουθο, φέρνω (α. «ίδωμεν τί τέξεται η επιούσα» — να δούμε τι θα μάς φέρει η αυριανή μέρα
β. «ἡ ἐπιθυμία τίκτει ἁμαρτίαν», ΚΔ
γ. «τὸ γὰρ δυσσεβὲς ἔργον μετὰ μὲν πλείονα τίκτει», Αισχύλ.)
αρχ.
1. (για άνδρα ή και για τους δύο γονείς) φέρνω στον κόσμο, κάνω απογόνους, κάνω παιδιά
2. (για πτηνά) εκκολάπτω
3. (για τη γη και σχετικά με καρπούς) εκβλαστάνω («ἡ γῆ... τίκτουσα ποίαν;» Ομ. Οδ.)
4. (για ψάρια) αποθέτω αβγά
5. (γενικά) παράγω («[δᾲς] πῡρ τέξεται», Ξεν.)
6. (το αρσ. πληθ. μτχ. αορ. β' ως ουσ.) oἱ τεκόντες
οι γονείς
7. (το αρσ. εν. μτχ. αορ. β' ως ουσ.) ὁ τεκών
ο πατέρας
8. (το θηλ. μτχ. ενεργ. ενεστ. ως ουσ.) ἡ τίκτουσα
η μητέρα
9. φρ. «τίκτω ᾠα» — αναπαράγομαι με αβγά, γεννώ αβγά.
[ΕΤΥΜΟΛ. Άγνωστης ετυμολ. Το ρ. τί-κτ-ω (< *τί-τκ-ω) έχει σχηματιστεί με ενεστ. διπλασιασμό τι- από τη μηδενισμένη βαθμίδα (πρβλ. πί-πτ-ω) τού θ. τεκ- (πρβλ. τέκ-νον, τέκ-ος) με αντιμετάθεση τών συμφώνων τού θέματος. Καμιά ρηματ. μορφή τών υπόλοιπων ινδοευρωπαϊκών γλωσσών δεν μπορεί να συνδεθεί με τους ελλ. ρηματ. τ. (βλ. και λ. τέκνο). Στην ετεροιωμένη βαθμίδα τού θ. τοκ ανάγονται οι λ.: τόκος, τοκάς, τοκ-ετός].

Dictionary of Greek. 2013.

Игры ⚽ Поможем решить контрольную работу

Look at other dictionaries:

  • τίκτω — bring into the world pres subj act 1st sg τίκτω bring into the world pres ind act 1st sg …   Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)

  • τίκτετον — τίκτω bring into the world pres imperat act 2nd dual τίκτω bring into the world pres ind act 3rd dual τίκτω bring into the world pres ind act 2nd dual τίκτω bring into the world imperf ind act 2nd dual (homeric ionic) …   Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)

  • τίκτον — τίκτω bring into the world pres part act masc voc sg τίκτω bring into the world pres part act neut nom/voc/acc sg τίκτω bring into the world imperf ind act 3rd pl (homeric ionic) τίκτω bring into the world imperf ind act 1st sg (homeric ionic) …   Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)

  • τεκοῦσι — τίκτω bring into the world aor part act masc/neut dat pl (attic epic doric ionic) τίκτω bring into the world fut part act masc/neut dat pl (attic epic doric) τίκτω bring into the world fut ind act 3rd pl (attic epic doric) …   Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)

  • τεκοῦσιν — τίκτω bring into the world aor part act masc/neut dat pl (attic epic doric ionic) τίκτω bring into the world fut part act masc/neut dat pl (attic epic doric) τίκτω bring into the world fut ind act 3rd pl (attic epic doric) …   Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)

  • τετεγμένα — τίκτω bring into the world perf part mp neut nom/voc/acc pl τετεγμένᾱ , τίκτω bring into the world perf part mp fem nom/voc/acc dual τετεγμένᾱ , τίκτω bring into the world perf part mp fem nom/voc sg (doric aeolic) …   Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)

  • τίκτετε — τίκτω bring into the world pres imperat act 2nd pl τίκτω bring into the world pres ind act 2nd pl τίκτω bring into the world imperf ind act 2nd pl (homeric ionic) …   Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)

  • τίκτῃ — τίκτω bring into the world pres subj mp 2nd sg τίκτω bring into the world pres ind mp 2nd sg τίκτω bring into the world pres subj act 3rd sg …   Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)

  • τεκεῖν — τίκτω bring into the world aor inf act (attic epic doric) τίκτω bring into the world fut inf act (attic epic doric) …   Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)

  • τεκομένων — τίκτω bring into the world aor part mid fem gen pl τίκτω bring into the world aor part mid masc/neut gen pl …   Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)

Share the article and excerpts

Direct link
… Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”